Vaak zijn leerlingen goed op de hoogte van nationale feestdagen en weten zij dat deze vaak een relatie dragen met een geestelijke stroming. Het hindoeïsme is in Nederland goed vertegenwoordigd maar voor veel leerlingen is dit nog een onbekende geestelijke stroming. Om tegemoet te komen aan burgerschapsvorming en de kerndoelen van de Nederlandse overheid is de docentenhandleiding Hindoeïsme samengesteld. Door middel van deze docentenhandleiding kunt u samen met de leerlingen het Hindoeïsme ontdekken. Om deze ontdekkingstocht voor alle leeftijden toegankelijk te maken hebben wij de lessen en informatie specifiek voor de onder-, midden- en bovenbouw samengesteld. Op deze manier kunt u de docentenhandleiding niet alleen in uw eigen klas maar schoolbreed gebruiken. Dit betreft een educatief programma waarin de belangrijkste feesten die het hindoeïsme rijk is worden behandeld. Op deze manier krijgen uw leerlingen een kijkje in een vaak nog onbekende wereld en kunnen zij hun wereld- en levensbeschouwelijke kennis verbreden.

In deze handleiding vindt u informatie over het lesprogramma, de lesopzet, de doelgroep, doelstellingen en de aansluiting van het programma op de kerndoelen. De inhoud van de lessen is gebaseerd op het inhoudelijke literatuuronderzoek welke terug te vinden is in de bijlagen.

2. Doelgroep, doelstelling, kerndoelen

Doelgroep
Feestkalender Hindoeïsme is een kalender met daarin de belangrijkste feesten van het Hindoeïsme. Het programma is geschikt voor alle soorten scholen, zowel openbaar, katholiek, christelijk als islamitisch. Het lesprogramma kan naar eigen inzicht worden afgestemd op de achtergrondkennis van de leerlingen.

Doelstelling van de kalender

· Kinderen raken vertrouwd met achtergronden en verhalen van religieuze feesten binnen het Hindoeïsme en de invloed van deze feesten op de ordening van het kalenderjaar

· Leerlingen leren belangrijke begrippen en kenmerken van het Hindoeïsme

· Leerlingen leren welke overeenkomsten en verschillen er zijn tussen feesten in religies die ze al kennen

· Leerlingen leren de tradities en feesten van andere religies respecteren en waarderen

Kerndoelen
Het lesprogramma kan worden ondergebracht bij het leergebied Oriëntatie op jezelf en de wereld, Nederlands en Kunstzinnige oriëntatie. Ook heeft het programma raakvlakken met Geschiedenis en Godsdienst/Levensbeschouwing.

Nederlands

· Kerndoel 1: De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven

· Kerndoel 2: De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven en vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en bij het discussiëren

· Kerndoel 4: De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema's, tabellen en digitale bronnen

· Kerndoel 5: De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen

· Kerndoel 6: De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van school- en studieteksten en andere instructieve teksten, en bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale bronnen

· Kerndoel 9: De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten

Oriëntatie op jezelf en de wereld

· Kerndoel 37: De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen

· Kerndoel 38: De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit

· Kerndoel 53: De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis

Kunstzinnige oriëntatie

· Kerndoel 54: De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren

· Kerndoel 55: De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren

· Kerndoel 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed

(www.tule.slo.nl )

Gebruik docentenhandleiding

Het lesprogramma feestkalender hindoeïsme biedt u als docent handvatten om leerlingen kennis te laten maken met het hindoeïsme en de daarbij behorende feesten. Er is een selectie gemaakt van de meest belangrijke feesten binnen het hindoeïsme. Per bouw (onder-, midden- en bovenbouw) is een les samengesteld die aansluit op het feest wat op dat moment gevierd wordt binnen het hindoeïsme en het leergebied binnen de kerndoelen.

De indeling van de feestkalender is gebaseerd op het schooljaar waarbij de start in de zomer plaatsvindt. De data zijn overgenomen uit de kalender van het hindoeïsme maar de handleiding biedt u de vrijheid om deze data naar eigen invulling te plaatsen. De lessen zijn niet afhankelijk van de datum waarop het feest binnen het hindoeïsme wordt gevierd. Op deze manier bent u als leerkracht vrij om de docentenhandleiding naar eigen inzicht te gebruiken en kunt u aansluiten bij de leefwereld van uw leerlingen en de tijd van het jaar.

De lessen in deze docentenhandleiding bestaan ieder uit een klassikaal gedeelte en opdrachten die de leerlingen individueel of in groepjes kunnen uitvoeren. Per les vindt u de leerdoelen, leermiddelen en korte instructies voor het organiseren en geven van de les. Uiteraard bent u vrij om deze lessen naar eigen inzicht te gebruiken en aan te passen. De inhoud van de lessen is gebaseerd op het inhoudelijke literatuuronderzoek welke terug te vinden is op de website in de bijlagen. Het is raadzaam om de inhoud van het literatuuronderzoek tot u te nemen en deze te gebruiken om u voor te bereiden op de lessen die u in de klas wilt geven en u tijdens de les achtergrond informatie kunt geven.

Lessen feestkalender hindoeïsme

10 augustus 2014 Raksha Bandhan

Onderbouw:

Leerdoelen

Leerlingen kunnen hoeveelheden representeren door afbeeldingen van vingers en plaatjes
Leerlingen kunnenhoeveelheden vergelijken met de begrippen meer, minder en evenveel

Leermiddelen

Foto’s van leerlingen en leerkracht
Pictoplaatjes meisje (zus) en jongen (broer)
White bord of magneetbord
Kring

Organisatie en lesverloop

Bekijk inhoudelijk uit Literatuuronderzoek Hindoeïsme hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.1 Raksha Bandhan
Voer kringgesprek over dit feest en met name over de broers en zussen. Stuur aan op hoeveel broers en zussen
in de kring laten vertellen hoeveel broers en zusjes de leerlingen hebben.
Foto’s van de leerlingen en jezelf op bord
Plak eigen hoeveelheid broers en zussen achter je naam
Laat leerlingen eigen broers en zussen erbij plakken of zeggen.
Dan broertjes en zusjes tellen van de picto”s
Waar zijn er meer, minder, evenveel?
Tip: u kunt ook alle broers en apart alle zussen tellen en met de leerlingen er zelf bij tellen.

Middenbouw:

Leerdoelen

Leerlingen weten wat goede karaktereigenschappen zijn
Leerlingen kunnen de goede eigenschappen van broer/zus beschrijven en verwoorden
Leerlingen kunnen een gedicht schrijven

Leermiddelen

http://www.1001gedichten.nl/gedichten
Geprint gedichtje over broer/zus
Papier
Schrijfgerei
Kring
A3 papier voor muurkrant

Organisatie en lesverloop

Bekijk inhoudelijk uit Literatuuronderzoek Hindoeïsme hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.1 Raksha Bandhan
Voer kringgesprek over dit feest en met name over de broers en zussen. Wat zou jij ook willen kunnen.
Geef aan dat dit soort gedachten mooi in een gedicht kunnen worden verwoord.
Gedicht voor laten lezen over broer/zus door leerlingen.
Zelf een gedicht maken
Gedichten op muurkrant hangen of op bord.
Aantal gedichten voor laten lezen.
Tip: kunt ook in groepjes eerst de zelfgemaakte gedichtjes laten voorlezen en erover praten.

Bovenbouw:

Leerdoelen

Leerlingen doen zelfstandig onderzoek naar de verschillende dichtvormen
Leerlingen leren verschillende dichtvormen herkennen
Leerlingen kunnen zelf een gedicht schrijven volgens een dichtvorm
Leerlingen kunnen de goede eigenschappen van broer/zus beschrijven

Leermiddelen

http://www.allesovergedichten.nl/dichtvormen.html
http://www.1001gedichten.nl/gedichten
Pen en papier
PC’s
Bord
Kring
Gedicht broer/zus op papier

Organisatie en lesverloop

· Bekijk inhoudelijk uit Literatuuronderzoek Hindoeïsme hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.1 Raksha Bandhan

· Bespreek in kring het feest en de stuur in richting van wat zou jij willen kunnen net als je broer/zus.

· Geef aan dat dit soort gedachten mooi in een gedicht kunnen worden verwoord.

· Lees een gedicht over broer/zus voor. Zijn er nog meer dichtvormen.

· Zelf onderzoeken op internet. Verschillende dichtvormen op bord schrijven. In kring goede eigenschappen broer/zus laten nadenken en aantal vertellen. Hierover een gedicht in Leerlingen presenteren in de klas de verschillende dichtvormen (Kwatrijn, limerick, elfje, naamdicht, rondeel, sonnet)

· Leerlingen maken zelf een gedicht in een van de dichtvormen

· Leerlingen bekijken in groepjes naar elkaars gedichten en bespreken deze met elkaar.

· Tip: Dichtvorm naar keuze laten maken. Wel zorgen voor verdeling verschillende dichtvormen, dus verdeling in de groep maken.

· Tip: hang de verschillende dichtvormen op in de klas bij elkaar.

28 augustus 2014 Geboortedag Ganesha:

Onderbouw

Leerdoelen

· Leerlingen maken kennis met het feest Ganesh Chaturti

· Leerlingen kunnen een dierenmasker maken (dimensionaal)

· Leerlingen kunnen met papier, stukjes gekleurd papier (gescheurd) en lijm werken

· Leerlingen ervaren hoe de dagen en maanden achter elkaar komen

Leermiddelen

Verhaal over Ganesha: http://www.missiokids.nl/Hindoeisme/Verhaal-Ganesha.html
Dierenmaskers van papier
Kleine stukjes gekleurd papier
Lijm
Kleurpotloden
Kring
Knutselhoek

Organisatie en lesverloop

Bekijk inhoudelijk uit Literatuuronderzoek Hindoeïsme hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.3 Ganesh Chaturti
Lees verhaal voor van de geboorte van Ganesha.
Bespreek de geboorte en hoe hij aan olifantenhoofd komt.
Vraag welk dier ze zelf zouden willen zijn.
Leerlingen gaan een masker beplakken
Schrijf naam, geboortedatum en hoeveel jaar de leerling wordt op het masker
Hang de maskers aan een lijn in de klas of aan de deurpost
Bespreek de dagen en maanden tijdens het ophangen, vooral met de oudere leerlingen
Tip: Na verjaardag kan masker mee naar huis gegeven worden
Tip: kan foto van leerling erop plakken, zodat alle leerlingen weten wie er als eerste jarig is.

Middenbouw

Leerdoelen

Leerlingen maken kennis met feest Ganesh Chaturti
Leerlingen kunnen een dierenmasker maken 3-dimensionaal
Leerlingen kunnen de beschermende eigenschappen van dieren beschrijven
Leerlingen kunnen kiezen welk dier hen zal beschermen verwoorden

Leermiddelen

Boek: ‘Over engelen, joden en helden’, (2009) Het verhaal van de jongen met het olifantenhoofd
Kosteloos materiaal, zoals (eier)dozen, stukjes stof, draad, doppen ed
Lijm
Gekleurd papier
Nietmachine
Kring
Kranten of plastic tafeldoek om tafels te beschermen
Verf + kwasten
Groepjes

Organisatie en lesverloop

Bekijk inhoudelijk uit Literatuuronderzoek Hindoeïsme hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.3 Ganesh Chaturti
Lees het verhaal voor in de kring
Bespreek het verhaal mn geboorte en olifantenhoofd
Bespreek welk dier hen zou kunnen beschermen
Leerlingen maken een 3D masker van het dier
Tip: kan ook papier-maché maskers maken. Dan kranten, ijzerdraad en behangplaksel in bakken nodig en kwasten

Bovenbouw

Leerdoelen

Leerlingen maken kennis met het feest Ganesh Chaturti
Leerlingen kunnen moeilijkheden/hindernissen in hun leven benoemen
Leerlingen kunnen oplossingen bedenken voor deze hindernissen
Leerlingen kunnen een verhaal schrijven over dit onderwerp
Leerlingen kennen de verschillen tussen een informatieve, persuasieve, expressieve en betogende tekst

Leermiddelen

Boek: ‘Over engelen, joden en helden’, (2009) Het verhaal van de jongen met het olifantenhoofd
Schrijfgerei
Stel-schriften
Kring
Eigen tafel
Groepjes

Organisatie en lesverloop

De stel-schriften uitdelen
Bekijk inhoudelijk uit Literatuuronderzoek Hindoeïsme hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.3 Ganesh Chaturti
Vraag wie dit feest kent. Vertel anders zelf iets over het feest en wie Ganesha is.
Lees het verhaal voor.
Ganesha helpt om hindernissen te overwinnen. Welke hindernissen denken de leerlingen tegen te komen dit jaar? Laat er eerst even over nadenken en dan aan elkaar vertellen.
Geef opdracht om hierover een verhaal te schrijven in hun eigen ste-lschrift.
Tip: kan ook een krantenartikel schrijven over iets wat al gebeurd is.

9 t/m 23 september 2014 Pitra Paksj:

Onderbouw

Leerdoelen

Leerlingen kunnen het begrip troost vorm geven
Leerlingen kunnen een troostvogel maken
Leerlingen kunnen door gebruik van verschillende kleuren een fijn gevoel creëren

Leermiddelen

http://www.jongeheldenindeklas.nl/docs/File/4974/k__werkvorm_mijn_eigen_troostvogel_4_6_jaar___.pdf
http://www.jongeheldenindeklas.nl/docs/File/5060/j__werkvorm_handpoppen_4_6_jaar.pdf
Hand-pop (als het kan in de vorm van een vogel)
Grote vellen gekleurd papier
Kleurpotloden
Verf
Kwasten
Penselen
Water
Veertjes in verschillende maten en kleuren
Oude kranten
Schorten
Kring

Organisatie en lesverloop

Kringgesprek met hand-pop (vogel)
Eerst de hand-pop iets laten vertellen over zichzelf, iets wat hij heeft meegemaakt en waar hij verdrietig van is geworden.
De hand-pop vragen laten stellen over :
Wat is troosten?
Hoe kun je getroost worden?
Wie kan jou troosten? Waarom? Wat doet diegene dan? Enz.
Wij kunnen een eigen troostvogel maken
Tip: tijdens het verven kan er rustige muziek opgezet worden bv ‘De Troostvogel’ van Herman van Veen https://www.youtube.com/watch?v=DHaxxghP0Ws&feature=kp

Middenbouw

Leerdoelen

Leerlingen kennen de verschillen van grote en kleine zorgen
Leerlingen kunnen zorgen bespreken
Leerlingen kunnen zorgen delen met elkaar
Leerlingen hebben begrip en respect voor elkaars zorgen

Leermiddelen

http://www.jongeheldenindeklas.nl/docs/File/4974/f__werkvorm_zorgenboom.pdf
http://www.jongeheldenindeklas.nl/docs/File/4974/g__zorgenboom_werkblad_zorghangers.pdf
Kring
Lange stroken behang waarop een boom getekend met dikke en dunne takken
Werkbladen op gekleurd papier
Verf , kwasten, penselen, water
Schrijfgerei
Schaar

Organisatie en lesverloop

Bekijk inhoudelijk uit Literatuuronderzoek Hindoeïsme hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.4 Pitra Paksj
In de kring het feest bespreken met sturing naar zorgen.
Zorgen bespreken, die je mee kan nemen in de klas.
Zorgen kunnen voor de 1 groot zijn en voor de ander klein. (Elkaar in waarde laten).
Voorbeelden laten geven wat grote en wat kleine zorgen zijn.
Uitleggen van de zorgenboom met zijn dikke en dunnen takken
Leerlingen verven de boom
Leerlingen knippen een vorm uit van werkblad
Leerlingen schrijven hun zorg op
Leerlingen hangen hun zorg in de boom aan een dikke tak of aan een dunnen tak.
Tip: leerlingen kunnen ook hun zorgen in geheimschrift of anoniem schrijven
Tip: iedere week of maand mag een leerling zijn zorg uit de boom halen en kijken of die er nog moet blijven hangen of dat het opgelost is of aan een andere tak moet hangen.

Bovenbouw

Leerdoelen

Leerlingen kunnen hun gevoelens uiten dmv kleuren
Leerlingen kunnen verschillende gevoelens verwoorden
Leerlingen hebben begrip van het feest Pitra Paksj
Leerlingen hebben begrip en respect voor elkaars gevoelens

Leermiddelen

http://www.jongeheldenindeklas.nl/docs/File/10911/c__werkvorm_mandala_met_gevoelens_10_12_jaar.pdf
http://www.jongeheldenindeklas.nl/docs/File/10911/d__mandala_werkblad.pdf
Bord
Kleurpotloden, stiften
Werkblad Mandala met gevoelens

Organisatie en lesverloop

· Bekijk inhoudelijk uit Literatuuronderzoek Hindoeïsme hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.4 Pitra Paksj

· Kringgesprek over dit feest met sturing naar gevoel

· Wat kun je allemaal voelen

· Op welk moment voel je dat

· De gevoelens worden op het bord geschreven

· Zijn er kleuren die voor jou bij een gevoel horen. Denk daar eens over na en deel dit met je buurman/vrouw.

· Bespreek in de kring

· Werkbladen van de Mandala’s uitdelen

· De leerlingen tekenen en kleuren de 5 belangrijkste gevoelens in de cirkel. Dat mag door elkaar, naast elkaar, alles mag.

· Tip: leerlingen kunnen later ook een gevoelsthermometer maken welke dan het gevoel van dat moment aangeeft. Dit kun je meerdere malen laten invullen.

24 september t/m 2 oktober2014 Navaratri:

Onderbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kunnen bewegen volgens het tempo van de muziek

· Leerlingen kunnen een tempo herkennen in de muziek

· Leerlingen kunnen ritmische bewegingen maken

· Leerlingen kunnen het verschil tussen hard en zacht horen

· Leerlingen kunnen het verschil tussen een langzaam en snel tempo horen

· Leerlingen kunnen hun bewegingen afstemmen op harde en zachte muziek

· Leerlingen kunnen hun bewegingen afstemmen op een langzaam en snel tempo

Leermiddelen

· Tamboerijn

· Speellokaal

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.5 Navaratri

· Voer een kringgesprek over dit feest en stuur hierin naar het vieren van negen dagen feest waarbij dans en aanbidding centraal staan

· Begeleid de leerlingen in het speellokaal met behulp van een tamboerijn en laat hen ritmische bewegingen maken op basis van de muziek die zij horen

· Tip: gebruik voorbeelden die tot de verbeelding van leerlingen leiden, zoals het verjagen van een boze wolf

Middenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kunnen klankbeelden ontwerpen aan de hand van emoties

· Leerlingen kunnen een maat en ritme spelen aan de hand van emoties

· Leerlingen kunnen tegenstellingen spelen aan de hand van emoties

· Leerlingen experimenteren met muziekinstrumenten en verkennen deze

Leermiddelen

· Muziekinstrumenten (voor elke leerling 1)

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.5 Navaratri

· Voer een kringgesprek over dit feest en stuur hierin naar het vieren van negen dagen feest waarbij dans en aanbidding centraal staan

· Leg het gebruik van de emotievergrootcirkel uit waarin leerlingen emoties uitbeelden in klankbeelden

· Laat leerlingen de emotievergrootcirkel gebruiken door individueel of in groepjes emoties door middel van muziekinstrumenten uit te beelden

· Tip: laat leerlingen eerst hun muziekinstrument verkennen en uitproberen voordat er wordt gestart met de emotievergrootcirkel

· Tip: laat leerlingen tegenstellingen binnen emoties vertalen met behulp van de muziekinstrumenten

Bovenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kunnen klankbeelden ontwerpen aan de hand van een verhaal

· Leerlingen kunnen een maat en ritme spelen aan de hand van het verloop van een verhaal

· Leerlingen kunnen tegenstellingen spelen aan de hand van het verloop van een verhaal

· Leerlingen kunnen overgangen spelen aan de hand van het verloop van een verhaal

· Leerlingen kunnen een verhaal begeleiden door middel van muziekinstrumenten

Leermiddelen

· Muziekinstrumenten (voor elke leerling 1)

· Papier

· Schrijfgerei

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.5 Navaratri

· Voer een kringgesprek over dit feest en stuur hierin naar het vieren van negen dagen feest waarbij dans en aanbidding centraal staan

· Laat de leerlingen in groepjes een verhaal bedenken van maximaal 5 minuten waarin het kwaad wordt overwonnen

· Laat de leerlingen muziekinstrumenten kiezen waarmee zij het verhaal kunnen begeleiden en illustreren

· Tip: informeer leerlingen over het gebruik van tegenstellingen in muziek en overgangen

· Tip: laat leerlingen eerst hun muziekinstrument verkennen en uitproberen voordat er wordt gestart met het ontwerpen van klankbeelden bij het verhaal

3 t/m 12 oktober 2014 Dussera (Vijaya Dasami):

Onderbouw

Leerdoelen

· Leerlingen leren spelenderwijs kennismaken met spel elementen (wie, wat, waar)

· Leerlingen leren spelenderwijs kennismaken met spel elementen (rollen)

· Leerlingen kunnen een verhaal volgen aan de hand van een poppenkast

· Leerlingen maken kennis met Ram en Ravan in een educatief verhaal waarin de overwinning van het goede op het kwade centraal staat

Leermiddelen

· Poppenkast

· Poppen (eventueel zelf stropoppen maken)

· Boek: ‘Wat weten we over hindoeisme?’ verhaal over Ram en Ravan, bladzijde 42 & 43

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.6 Dussera

· Organiseer een poppenkast waarin het verhaal over Ram en Ravan wordt nagespeeld

· Bespreek het verhaal met de leerlingen na

· Tip: geef leerlingen van te voren een kijkopdracht waar achteraf gericht vragen over kunnen worden gesteld

Middenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kunnen spel gebruiken om er gevoelens aan de hand van een bepaalde rol uit te drukken

· Leerlingen kunnen spel gebruiken om een verhaallijn aan de hand van een bepaalde rol te spelen

· Leerlingen kunnen bewust met spel elementen omgaan (wie, wat, waar, wanneer)

· Leerlingen kunnen samenspelen door in te spelen en te reageren op elkaar in het spel

Leermiddelen

· Verkleedkleren (typisch hindoe)

· Boek: ‘Wat weten we over hindoeisme?’ verhaal over Ram en Ravan, bladzijde 42 & 43

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.6 Dussera

· Lees het verhaal over Ram en Ravan voor in de klas en bespreek het verhaal

· Verdeel rollen en laat leerlingen het verhaal naspelen

· Tip: bespreek met leerlingen de emoties en rollen die in het verhaal voorkomen zodat de leerlingen zich beter kunnen inleven

Bovenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kunnen een relatie leggen tussen het verhaal en de oorsprong van het feest Dussera

· Leerlingen kunnen het feest Dussera als inspiratiebron gebruiken voor beeldende vorming

· Leerlingen kunnen een pop maken waarin beeldende vorming en techniek samen komen

· Leerlingen kunnen gebruik maken van niet-alledaagse materialen in beeldende vorming

Leermiddelen

· Stro

· Touw

· Knutselmaterialen (naar eigen invulling)

· Boek: ‘Wat weten we over hindoeisme?’ verhaal over Ram en Ravan, bladzijde 42 & 43

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.6 Dussera

· Lees het verhaal over Ram en Ravan voor in de klas en bespreek het verhaal

· Voer een kringgesprek over dit feest en stuur hierin naar het verbranden van de stropoppen

· Laat de leerlingen stropoppen maken met de daarvoor beschikbare materialen

· Tip: maak zelf een pop die als voorbeeld voor de leerlingen kan dienen

23 oktober 2014 Divali:

Onderbouw

Leerdoelen

· Leerlingen maken kennis met het feest Divali

· Leerlingen kunnen boetseren met klei

· Leerlingen kunnen aan de hand van een voorbeeld een persoonlijke lamp maken

· Leerlingen kunnen verschillende texturen gebruiken om een voorwerp te versieren

Leermiddelen

· Klei

· Textuur materialen

· Filmpje over Divali: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20070901_divali01

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.7 Divali

· Bekijk het voorbeeld: lampjes maken van klei (Sterck, M. de, Verplancke, K. (1997). Alle dagen feest. Godsdiensten van de wereld. Baarn: Callenbach)

· Voer een kringgesprek over dit feest en stuur naar het lichtjesfeest

· Laat de leerlingen een eigen lampje kleien aan de hand van een voorbeeld en deze versieren

· Tip: leg de leerlingen de verschillende boetseertechnieken uit waardoor het vormen van het lampje makkelijker gaat

Middenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen maken kennis met het feest Divali

· Leerlingen kunnen aan de hand van een voorbeeld een persoonlijke lamp maken

· Leerlingen kunnen verschillende texturen gebruiken om een voorwerp te versieren

· Leerlingen kunnen patronen aanbrengen in een voorwerp

Leermiddelen

· Klei

· Textuur materialen

· Filmpje over Divali: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20070901_divali01

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.7 Divali

· Bekijk het voorbeeld: lampjes maken van klei (Sterck, M. de, Verplancke, K. (1997). Alle dagen feest. Godsdiensten van de wereld. Baarn: Callenbach)

· Voer een kringgesprek over dit feest en stuur naar het lichtjesfeest

· Laat de leerlingen een eigen lampje kleien en versieren door verschillende texturen en patronen te gebruiken

· Tip: leg de leerlingen de verschillende boetseertechnieken uit waardoor het vormen van het lampje makkelijker gaat

· Tip: laat de leerlingen verschillende texturen en patronen zien

Bovenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen maken kennis met het feest Divali

· Leerlingen kunnen aan de hand van een voorbeeld een rangooli maken

· Leerlingen kunnen verschillende vormen gebruiken om een voorwerp te creëren

· Leerlingen kunnen verschillende kleuren gebruiken om een voorwerp te versieren

· Leerlingen kunnen patronen aanbrengen in een voorwerp

Leermiddelen

A3/A4 papier
kleurpotloden/wasco
A3 papier/behangpapier
plakkaatverf
stoepkrijt

· Filmpje over Divali: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20070901_divali01

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.7 Divali

· Bekijk het voorbeeld: rangooli maken (http://www.edukans.nl/opdrachten-india/)

· Voer een kringgesprek over dit feest en stuur naar het gebruik van rangooli’s

· Laat de leerlingen een eigen rangooli maken en versieren door verschillende vormen, kleuren en patronen te gebruiken

· Tip: laat de leerlingen verschillende voorbeelden van rangooli’s zien

25 januari 2015 Basant Pachami:

Onderbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kunnen zich ontspannen / amuseren door te luisteren naar een voorgelezen verhaal

· Leerlingen kunnen informatie verwerven door te luisteren naar een voorgelezen verhaal

· Leerlingen kunnen hun kennis met betrekking tot de natuur verbreden door te luisteren naar een voorgelezen verhaal

· Leerlingen kunnen het verloop van het verhaal voorspellen op macro- en mesoniveau

· Leerlingen weten dat planten moeten worden verzocht om te kunnen overleven

· Leerlingen weten dat de omgeving organismen voedsel en ruimte levert

Leermiddelen

· Boek: Cousins, L. (2008). Muis ontdekt de natuur. Een muis ontdekt boek. Amsterdam: Leopold

· Schepjes

· Grond

· Plant(en)

· Potjes of border

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.8 Basant Pachami

· Bespreek het hindoe feest Basant Pachami en stuur naar het prentenboek ‘Muis ontdekt de natuur’

· Lees het prentenboek interactief voor aan de klas

· Bespreek het planten van en verzorgen van planten

· Plant met de leerlingen één of meerdere planten en bespreek de verzorging

· Tip: maak een verzorgrooster voor de plant zodat de leerlingen betrokken blijven bij de verzorging van de plant

Middenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kunnen zich ontspannen / amuseren door te luisteren naar een voorgelezen verhaal

· Leerlingen kunnen informatie verwerven door te luisteren naar een voorgelezen verhaal

· Leerlingen kunnen hun kennis met betrekking tot de natuur verbreden door te luisteren naar een voorgelezen verhaal

· Leerlingen kunnen het soort tekst en onderwerp voorspellen

· Leerlingen kunnen de chronologische volgorde van het verhaal voorspellen

· Leerlingen weten dat planten verschillende ontwikkelingsstadia doorlopen

· Leerlingen weten dat planten veranderen afhankelijk van het seizoen

Leermiddelen

· Boek: Cartwright, S. & Amery, H. (2007). Verhaaltjes van de boerderij. Een kijkje in de natuur. Numansdorp: Veldboeket Lektuur Uitgeverij

· Schepjes

· Grond

· Plant(en)

· Potjes of border

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.8 Basant Pachami

· Bespreek het hindoe feest Basant Pachami en stuur naar het prentenboek ‘Verhaaltjes van de boerderij’.

· Lees het prentenboek interactief voor aan de klas

· Bespreek het planten van en verzorgen van planten, de ontwikkelingsstadia en de invloed van de seizoenen

· Plant met de leerlingen één of meerdere planten en bespreek de verzorging

· Tip: maak een verzorgrooster voor de plant zodat de leerlingen betrokken blijven bij de verzorging van de plant

Bovenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kunnen zich op de hoogte stellen van meningen

· Leerlingen kunnen zich een mening vormen

· Leerlingen kunnen overtuigd worden

· Leerlingen kunnen informatie verwerken en presenteren

· Leerlingen kunnen luisterstrategieën inzetten

· Leerlingen weten dat planten verschillende ontwikkelingsstadia doorlopen

· Leerlingen weten dat planten veranderen afhankelijk van het seizoen

Leermiddelen

· Schepjes

· Grond

· Plant(en)

· Potjes of border

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.8 Basant Pachami

· Informeer de leerlingen over de Basant Pachami viering binnen het hindoeïsme en leg hierbij de relatie naar de natuur en een groene omgeving

· Voer met de klas een debat over ‘Waarom groen belangrijk is’

· Sluit het debat af door met de klas één of meerdere plantjes te planten

· Tip: laat de leerlingen in groepjes een mening vormen en de klas in groepen laten debateren

· Tip: maak een verzorgrooster voor de plant zodat de leerlingen betrokken blijven bij de verzorging van de plant

6 maart 2015 Holi:

Onderbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kennen de vier seizoenen; winter, lente, zomer en herfst

· Leerlingen kunnen weersomstandigheden bij seizoenen plaatsen door middel van de seizoensklok

· Leerlingen kunnen de veranderingen in de omgeving gedurende de verschillende seizoenen benoemen

· Leerlingen weten dat er een nieuwe kleur ontstaat door verschillende kleuren met elkaar te mengen

· Leerlingen kunnen felle kleuren uitkiezen en benoemen

Leermiddelen

· Seizoensklok (http://www.123lesidee.nl/index.php/site/out/7136)

· Papier in de vorm van bloemen en vlinders

· Verf (felle kleuren)

· Kwasten

· Filmpje over Holi: http://www.schooltv.nl/no_cache/video/crid/20050701_holi01/

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.9 Holi

· Geef een natuurles over de verschillende seizoenen, omgevingskenmerken van de seizoenen en de weersomstandigheden gedurende deze seizoenen aan de hand van de seizoensklok

· Leg uit dat binnen het hindoeïsme de lente wordt gevierd tijdens het feest Holi en bekijk het filmpje

· Laat de leerlingen op wit papier in de vorm van bloemen en vlinders met felle kleuren het effect van mengen zien door één zijde te beschilderen en de papieren daarna dubbel te klappen

· Tip: laat plaatjes van vlinders en bloemen zien met felle kleuren ter inspiratie

Middenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kennen de vier seizoenen; winter, lente, zomer en herfst

· Leerlingen kunnen weersomstandigheden bij seizoenen plaatsen door middel van de seizoensklok

· Leerlingen kunnen de veranderingen in de omgeving gedurende de verschillende seizoenen benoemen

· Leerlingen kunnen verschillende klimaatsoorten en de gevolgen voor seizoenen herkennen en benoemen

· Leerlingen kunnen kenmerken van de lente in een tekenopdracht verwerken

· Leerlingen zien dat het combineren van verschillende materialen een ander effect teweeg brengt

Leermiddelen

· Seizoensklok (http://www.123lesidee.nl/index.php/site/out/7136)

· Papier

· Vetkrijt (felle kleuren)

· Zeep

· Oost-Indische inkt

· Spijkers

· Filmpje over Holi: http://www.schooltv.nl/no_cache/video/crid/20050701_holi01/

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.9 Holi

· Geef een natuurles over de verschillende seizoenen, omgevingskenmerken van de seizoenen en de weersomstandigheden gedurende deze seizoenen aan de hand van de seizoensklok en trek dit onderwerp wereldbreed door middel van een wereldbol

· Leg uit dat binnen het hindoeïsme de lente wordt gevierd tijdens het feest Holi en bekijk het filmpje

· Laat de leerlingen op wit papier de lente kleuren met behulp van vetkrijt. Laat daarna het hele vel insmeren met zeep. Als de zeep droog is wordt het vel met Oost-Indische inkt beschilderd. Wanneer dit droog is gebruiken de leerlingen een spijker om inkt weg te krassen en dansende mensen rondom een vreugdevuur te tekenen.

· Tip: laat leerlingen van te voren zien hoe met vetkrijt verschillende kleurvlakken naast elkaar eruit zien en wat het effect van zeep en Oost-Indische inkt is

Bovenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kunnen verschillende dieren die tijdens het practicum aan bod komen herkennen en benoemen

· Leerlingen kunnen uiterlijke kenmerken van deze dieren benoemen

· Leerlingen kunnen reacties van de dieren op bepaalde handelingen benoemen en herkennen

· Leerlingen kunnen een practicum uitvoeren

Leermiddelen

· Drie tafelgroepen, elke groep staat voor een ongewervelde

· Bordjes

· Zwart papier

· Keukenrol

· Stopwatch

· Liniaal

· Rekenmachine

· 3 loepen

· Plexiglas plaat

· Woordenboek

· Slakken, meelwormen, regenwormen

· Filmpje over Holi: http://www.schooltv.nl/no_cache/video/crid/20050701_holi01/

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.9 Holi

· Leg uit dat binnen het hindoeïsme de lente wordt gevierd tijdens het feest Holi en bekijk het filmpje. Stuur daarna naar dieren die in de lente ontwaken uit hun winterslaap en geboren worden.

· Geef een korte natuurles over gewervelde en ongewervelde.

· Laat de leerlingen een practicum uitvoeren met slakken, meelwormen en regenwormen.

· Tip: laat de leerlingen vragen beantwoorden en natuurgetrouwe tekeningen maken van de dieren die ze onderzoeken

20 t/m 27 maart 2015 Navaratri:

Onderbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kunnen innerlijke- en uiterlijke kenmerken van klasgenoten benoemen

· Leerlingen kunnen gevoelens van klasgenoten benoemen

· Leerlingen kunnen klasgenoten complimenten geven

Leermiddelen

· Geel papier (voor elke leerling 1)

· Mal van een zon

· Potloden

· Prikpennen

· Prikvilt

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.10 Navaratri

· Voer een kringgesprek over ieders uiterlijke-, innerlijke kenmerken, gevoelens en het geven van complimenten

· Koppel de leerlingen aan elkaar en laat hen nadenken over een compliment wat ze deze leerling willen geven

· Laat de leerlingen zonnetjes tekenen vanuit de mal en uit het papier prikken

· Schrijf het compliment op elk zonnetje en laat de leerlingen deze complimenten uitspreken en aan elkaar geven

· Tip: laat in een rollenspel zien hoe leerlingen elkaar een compliment kunnen geven (belicht hierbij de verschillende vlakken zoals innerlijke- uiterlijke kenmerken en gevoelens)

Middenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kunnen innerlijke- en uiterlijke kenmerken van klasgenoten benoemen

· Leerlingen kunnen gevoelens van klasgenoten benoemen

· Leerlingen kunnen zich in de gevoelens van een ander verplaatsen

· Leerlingen kunnen klasgenoten complimenten geven

Leermiddelen

· Complimentenspel

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.10 Navaratri

· Voer een kringgesprek over ieders uiterlijke-, innerlijke kenmerken, gevoelens, het verplaatsen in een ander en het geven van complimenten

· Speel het complimentenspel

· Tip: laat de leerlingen na het spelen van het complimentenspel complimenten aan elkaar uitdelen op papier (bijvoorbeeld zonnetjes)

Bovenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen kunnen zich inleven in de verschillende geloofsovertuigingen

· Leerlingen kunnen respectvol omgaan met verschillende geloofsovertuigingen

· Leerlingen kunnen de belangrijkste kenmerken van het Christendom, Islam, Jodendom en Hindoeïsme benoemen

· Leerlingen kunnen in groepjes een muurkrant maken en deze presenteren

Leermiddelen

· Computers

· Flappen

· Stiften

· Informatieboekjes over Christendom, Islam, Jodendom en Hindoeïsme

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.10 Navaratri

· Voer een kringgesprek over verschillende geestelijke stromingen

· Verdeel de klas in groepen en verdeel de vier geestelijke stromingen hierover

· Laat de leerlingen een muurkrant maken met informatie die zij over deze geestelijke stromingen kunnen vinden

· Laat de leerlingen de muurkranten aan elkaar presenteren

· Tip: stel eisen aan de muurkrant zodat de leerlingen gericht op zoek gaan naar informatie en in elke muurkrant dezelfde vragen terug komen.

27 maart 2015 Ramnavmi:

Onderbouw

Leerdoelen

· Leerlingen maken kennis met het feest Ramnavmi

· Leerlingen kunnen meedenken over de Koninklijke familie

· Leerlingen kunnen aan de hand van een voorwerp een eigen kroontje maken

· Leerlingen kunnen door het gebruik van diverse materialen een kroontje versieren

Leermiddelen

· Verhaal van Rama

· Papier

· Lijm en scharen

· Divers materiaal om de kroontjes te versieren: stiften, poltoden, krijtjes, gekleurd papier, stickers, steentjes, glitters etc.

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.12 Ramnavmi

· Lees het verhaal van Rama voor en bespreek met de leerlingen het verhaal, stuur naar koninklijke familie en kenmerken

· Laat de leerlingen een eigen kroontje maken van papier en deze met verschillende materialen versieren

· Tip: laat de leerlingen verschillende afbeelingen van kronen en tiara’s zien, zodat ze hier inspiratie op kunnen doen

Middenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen maken kennis met het feest Ramnavmi

· Leerlingen kunnen kenmerken noemen van de Koninklijke familie

· Leerlingen kunnen kenmerken noemen van Pop-art kunstwerken

· Leerlingen kunnen met verf en collagemateriaal een portret maken van de koning en de koningin in de stijl van Pop-art

Leermiddelen

· Afbeeldingen Pop-art werken van onder andere Andy Warhol en Roy Lichtenstein

· Afbeeldingen koninklijke families

· Verf, kwasten, collagemateriaal, lijm en scharen

· Grote vellen papier (minimaal A3)

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.12 Ramnavmi

· Voer met de leerlingen een kringgesprek over de Koninklijke familie en welke kenmerken een koninklijke familie hebben.

· Bekijk met de leerlingen de Pop-art afbeeldingen en bespreek het werk. Wat vinden de leerlingen er van en wat valt ze op?

· Laat de leerlingen zelf een portret maken van de koning en de koningin met zelf gekozen materialen in de stijl van Pop-art

· Tip: Bekijk of de leerlingen meerdere associaties kunnen maken rondom koninklijke families, zoals bijvoorbeeld sprookjes, films etc.

· Tip: Laat de leerlingen eerst een achtergrond maken, voordat ze beginnen aan het werkelijk portret, zie werk Andy Warhol en Roy Lichtenstein

Bovenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen maken kennis met het feest Ramnavmi

· Leerlingen kunnen met behulp van literatuur en internet zelfstandig de webpad maken

· Leerlingen kunnen in kleine groepjes werken

Leermiddelen

· Webpad hindoeïsme via http://webpad-hindoeisme.yurls.net/nl/page/

· Laptops/computers

· Verhaal Rama

Organisatie en lesverloop

· Bekijk in inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 Feesten en specifiek naar 2.12 Ramnavmi

· Samen met de leerlingen wordt besproken wat we al weten van het hindoeïsme, hiervan maken we een woordweb

· Lees het verhaal van Rama voor en bespreek het verhaal met de leerlingen

· Maak groepjes van 3 tot 4 leerlingen en laat de leerlingen in kleine groepjes werken aan het webpad

· Tip: bespreek naderhand met de leerlingen wat hen is opgevallen, welke nieuwe dingen er zijn geleerd en wat de grootste verschillen zijn met de Nederlandse cultuur

· Tip: laat de leerlingen zelf vragen verzinnen over wat ze nog over het hindoeïsme willen leren/weten

3 april 2015 Hunaman Jayanti:

Onderbouw

Leerdoelen

· Leerlingen maken kennis met het feest Hanuman Jayanti

· Leerlingen maken kennis met verschillende dierlijke godsbeelden

· Leerlingen kunnen verschillen opnoemen tussen de diverse dierlijke godsbeelden

· Leerlingen kunnen kenmerken noemen van de apengod Hanuman

Leermiddelen

· Afbeeldingen van verschillende dierlijke godsbeelden

· Verhaal apengod Hanuman

Organisatie en lesverloop

· Bekijk het inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 en specifiek naar 2.13 Hanuman Jayanti

· Vertel de leerlingen het verhaal van apengod Hanuman en bespreek het verhaal met de kinderen, ga hier met ze over in gesprek en stuur richting andere dierlijke godsbeelden

· Laat de leerlingen verschillende afbeeldingen zien van dierlijke godsbeelden en benoem verschillende kenmerken en verschillen

· Tip: vraag de leerlingen naar ervaringen en laat ze meedenken over het godsbeeld in combinatie met het verhaal van Hanuman

Middenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen maken kennis met het feest Hanuman Jayanti

· Leerlingen kennen de verschijningsvorm van apengod Hanuman

· Leerlingen kunnen naar aanleiding van een voorbeeld zelf een jhandi maken

· Leerlingen gebruiken verf op stof om de jhandi te vervaardigen

· Leerlingen kunnen verschillende patronen en kleuren op de jhandi tekenen/verven

Leermiddelen

· Afbeeldingen van verschillende dierlijke godsbeelden

· Verhaal apengod Hanuman

· Afbeeldingen verschillende jhandi’s

· Stof

· Bamboestokken

· Naald en draad

· Verf, potloden, kwasten

Organisatie en lesverloop

· Bekijk het inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 en specifiek naar 2.13 Hanuman Jayanti

· Vertel het verhaal van de apengod Hanuman en bespreek het verhaal met de leerlingen

· Laat de verschillende afbeeldingen zien van Hanuman en bespreek de achterliggende en religieuze gedachte achter de afbeeldingen

· Verdeel de klas in groepjes van 3 tot 4 kinderen en bespreek met hen de jhandi’s naar aan leiding van de afbeeldingen. Bespreek hoe het eruit ziet en waar het voor gebruikt wordt

· Laat de leerlingen met tekenmaterialen en verf de vlag voor de jhandi maken

· Als de vlag droog is kan deze aan de bamboe stok worden genaaid

· Tip: laat de leerlingen van te voren verschillenden patronen tekenen die ze willen gebruiken op de jhandi

· Tip: laat de kinderen van te voren nadenken over het kleurgebruik op de jhandi

Bovenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen maken kennis met het feest Hanuman Jayanti

· Leerlingen kennen de verschijningsvorm van apengod Hanuman

· Leerlingen kunnen naar aanleiding van een voorbeeld zelf een jhandi maken

· Leerlingen houden rekening met de betekenis van vorm en kleur (patronen en kleurgebruik)

Leermiddelen

· Afbeeldingen van verschillende dierlijke godsbeelden

· Verhaal apengod Hanuman

· Afbeeldingen verschillende jhandi’s

· Stof

· Bamboestokken

· Naald en draad

· Verf, potloden, kwasten

Organisatie en lesverloop

· Bekijk het inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 en specifiek naar 2.13 Hanuman Jayanti

· Vertel het verhaal van de apengod Hanuman en bespreek het verhaal met de leerlingen

· Laat de verschillende afbeeldingen zien van Hanuman en bespreek de achterliggende en religieuze gedachte achter de afbeeldingen

· Verdeel de klas in groepjes van 3 tot 4 kinderen en bespreek met hen de jhandi’s naar aan leiding van de afbeeldingen. Bespreek hoe het eruit ziet en waar het voor gebruikt wordt

· Laat de leerlingen met tekenmaterialen en verf de vlag voor de jhandi maken

· Als de vlag droog is kan deze aan de bamboe stok worden genaaid

· Tip: laat de leerlingen van te voren een ontwerp maken, rekening houdend met kleurgebruik en patronen voor deze op de jhandi wordt geschilderd

4 & 19 augustus 2015 Nag Pantsjami:

Onderbouw

Leerdoelen

· Leerlingen maken kennis met het feest Nag Pantsjami

· Leerlingen denken na over de slang en maken gezamenlijk een woordweb

· Leerlingen maken met de hele klas één slang, iedere leerling levert hieraan een bijdrage door naar eigen inzicht een wc-rol te versieren in de kleuren en patronen die hij bij een slang vindt passen

Leermiddelen

· Afbeeldingen slangen

· Wc-rollen

· Touw

· Verf en kwasten

Organisatie en lesverloop

· Bekijk het inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 en specifiek naar 2.14 Nag Pantsjami

· Bespreek met de leerlingen wat ze al weten over slangen, maak samen een woordweb

· Tip: houdt er rekening mee dat sommige kinderen dit eng vinden

· Bespreek de achterliggende gedachte achter het feest Nag Pantsjami en praat erover met de klas

· Bekijk de verschillende afbeeldingen van de slangen en bespreek de verschillende texturen, kleuren en patronen

· Laat de leerlingen ieder een wc-rol versieren met de huid van een slang

· Maak van alle wc-rollen een slang door deze aan een lang touw te binden en hang deze in de klas als klassenvriendje (hulde aan de dieren)

Middenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen maken kennis met het feest Nag Pantsjami

· Leerlingen denken na over de gedachte achter Nag Pantsjami

· Leerlingen kunnen diverse kenmerken van slangen noemen

· Leerlingen maken naar eigen inzicht een slang met verschillende materialen, rekening houdend met kleurgebruik en patronen

Leermiddelen

· Afbeeldingen slangengoden

· Afbeeldingen slangen

· Divers materiaal als verf, stof, touw/wol, afval materiaal etc.

· Grote vellen papier (minimaal A3)

· Scharen en lijm

Organisatie en lesverloop

· Bekijk het inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 en specifiek naar 2.14 Nag Pantsjami

· Bespreek met de leerlingen de gedachte achter dit feest en laat diverse afbeeldingen zien van slangengoden

· Laat de leerlingen nadenken over de kenmerken van slangen en deze benoemen. Praat over waar slangen voornamelijk voorkomen en wat de leerlingen van slangen vinden

· Vertel dat de gedachte achter dit feest is om de slangengoden, maar ook de dieren in het dierenrijk te eren en dat er daarom slangen worden gemaakt

· De leerlingen mogen zelf een slang ontwerpen op een groot vel papier. Hierbij moeten ze rekening houden met kleurgebruik, textuur en patronen door gebruik te maken van verschillende materialen.

· Tip: eventueel kunnen de slangen in tweetallen worden gemaakt

Bovenbouw

Leerdoelen

· Leerlingen maken kennis met het feest Nag Pantsjami

· Leerlingen kunnen de symboliek van de slang in dit feest benoemen

· Leerlingen kunnen aan de hand van observaties verschillende kenmerken noemen van de slang

· Leerlingen kunnen een slang natekenen naar aanleiding van een echt voorbeeld

Leermiddelen

· Tekenpapier

· Potloden

· Papier met lijntjes + pennen voor de observatie

· Slang via natuurkind.nl of diereneducatie.nl

Organisatie en lesverloop

· Bekijk het inhoudelijk literatuuronderzoek hoofdstuk 2 en specifiek naar 2.14 Nag Pantsjami

· Bespreek met de leerlingen de gedachte achter dit feest en laat diverse afbeeldingen zien van slangengoden

· Laat de leerlingen nadenken over de kenmerken van slangen en deze benoemen. Praat over waar slangen voornamelijk voorkomen en wat de leerlingen van slangen vinden

· Vertel dat de gedachte achter dit feest is om de slangengoden, maar ook de dieren in het dierenrijk te eren en dat er daarom slangen worden gemaakt

· Haal een slang in de klas en laat de leerlingen in tweetallen het dier observeren. De leerlingen schrijven hun bevindingen op. Bespreek dit daarna klassikaal

· Laat de leerlingen de slang zo natuurgetrouw mogelijk natekenen

· Tip: haal de slang er niet uit! Er zijn veel kinderen bang voor slangen, zo kan je hen ervan verzekeren dat er niets gebeurd en dat het veilig is!

· Tip: de kans bestaat dat er een aantal leerlingen zijn die te angstig zijn voor de slang. Laat hen een andere opdracht doen: maak een muurkrant over de slang naar aanleiding van informatie op internet

Bijlagen

Inhoudelijk literatuuronderzoek Feesten

Het hindoeïsme kent diverse soorten vieringen; er zijn feesten om het nieuwe seizoen in te luiden, hierbij spelen de goden een grote rol. Maar er zijn ook feesten welke uitsluitend aan een god gewijd zijn. De festiviteiten vinden voornamelijk in het voorjaar en het najaar plaats. Hierbij vervullen Holi en Divali een belangrijke rol; Divali is het feest in de herfst, vlak voor de start van de winter. Holi luidt de komst van de lente in. Deze twee feesten worden met elkaar verbonden door een periode van ‘rust’ in de natuur en een periode van groei, ontwikkeling en oogst. (Vink, 2014)

In totaal zijn er 174 vieringen per jaar. Door de grote hoeveelheid van goden en godinnen en hun verschillende verschijningsvormen en door het feit dat bepaalde feesten alleen binnen bepaalde kasten gevierd worden, is het lastig om de belangrijkste feesten aan te geven. Dit verschilt per regio en kaste. De meeste gezinnen vieren gemiddeld achtentwintig van deze festiviteiten, vaak binnenshuis in besloten kring. (Wikipedia, 2014) Hindoes doen die dag bepaalde vereringen en nuttigen speciaal voedsel. Deze vieringen staan ook vaak in het teken van voorouders, familie en/of vrienden. Tijdens zogenaamde poedja’s, erediensten voor goden en voorouders, worden er offervuren aangestoken om hen te eren. Deze offervuren, hawans, worden bij het familie-altaar of in de tempel uitgevoerd. Daarnaast zijn er een aantal vieringen die grootster en buitenshuis gevierd worden.

Iedere viering en plechtigheid wordt afgesloten met het zingen van de arti, een loflied. Vervolgens wordt het offer, de prasad, uitgedeeld aan de gelovigen; het wordt dan geconsumeerd of gedragen (bijvoorbeeld bloemen). De prasad bestaat over het algemeen uit zoetigheden en vruchten. Na het uitdelen van de prasad volgt er een gezamenlijke maaltijd en brengt men tijd met elkaar door. (Vink, 2014)

In Nederland worden voornamelijk het Holi-feest, Krishna Janamashtmi en Divali buitenshuis gevierd. Tijdens deze feesten willen de gelovigen bijzondere eer bewijzen aan God en er worden cultuur-historische gebeurtenissen herdacht. Veel hindoes bezoeken tijdens deze feesten vrienden en familie om oude banden aan te halen of juist nieuwe te maken. (Vink, 2014)

2.1 Raksha Bandhan

10 augustus 2014

http://geek4share.com/wp-content/uploads/2012/07/rakshabandhan_rakhi_scraps111.jpg

Raksha Bandhan is een feest voor broers en zussen en vindt plaats tijdens volle maan in Sravana (meestal augustus). Zussen zoeken hun broers op en binden een armbandje, Rakhi, welke dient als beschermkoord, om hun pols en de broer krijgt een merkteken op het voorhoofd (worldpress.com). De broer geeft een geschenkje aan zijn zus en beschermd haar. Het feest is bedoeld om de relatie tussen broer en zus te gedenken. Het is geen godsdienstige plechtigheid, maar een verdieping van de relatie tussen broer en zus. De relatie krijgt een diepere betekenis naarmate de broer ouder wordt; hij zal haar moeten beschermen. Het maakt duidelijk dat de vrouw er niet alleen voor staat, ook als zij eenmaal getrouwd is, kan ze haar broer(s) om hulp vragen.

Tegenwoordig worden ook symbolische broer/zus relaties geëerd op deze dag; vrienden en kennissen wisselen ook beschermkoordjes en geschenkjes uit. (Vink, 2014)

2.2 Krishna Janamashtmi:

16 en 17 augustus 2014

Tijdens dit feest wordt de geboorte van Krishna herdacht. Krishna wordt gezien als volledige incarnatie van de god Vishnu. Het is een feest met veel dans, muziek, zang en toneel en het lezen uit de Bhagavadgita. Deze verhalen over het leven en de leer van Krishna, staan centraal in diverse tempels en bijeenkomsten. (Vink, 2014)

2.3 Ganesh Chaturthi (Geboortedag Ganesha)

http://www.hinduhumanrights.info/wp-content/uploads/2012/09/ganesh-chaturthi-l.jpg

28 augustus 2014

Op deze dag wordt de god Ganesh vereerd. Hij is bekend als melkdrinkende godheid; de god met het olifantenhoofd. Hij neemt hindernissen weg en is de beschermheilige van reizigers. Hindoes bidden tot Ganesha als ze aan een nieuwe stap in hun leven beginnen, bijvoorbeeld bij verhuizingen, een nieuwe baan of het huwelijk.

In delen van India wordt dit feest zeer groots gevierd; het duurt soms wel 9 dagen. (Vink, 2014)

2.4 Pitra Paksj

9 t/m 23 september 2014

eze periode valt samen met de nieuwe maan van de maand Asvina (september/oktober). Gedurende deze periode worden overleden ouders en familieleden herdacht. Er worden allerlei diensten en ceremonies gehouden, waarbij de dodenoffers, straaha’s, centraal staan. De hindoes hebben diverse verplichtingen tegenover hun ouders en voorouders. Deze schuld wordt afgelost door voor hen te zorgen op latere leeftijd en hen te eren tijdens erediensten en tijdens de Pitra Paksj. Door hun voorouders te eren, zullen de voorouders instaan voor het welzijn van hun nakomelingen. De religieuze voorschriften geven aan dat de oudste zoon de offerplicht uitvoert. Daarom is het zo belangrijk voor hindoes om een zoon te hebben . (Vink, 2014)

2.5 Navaratri (tweede periode)

24 september t/m 2 oktober 2014

Deze periode volgt direct op de Pitra Paksj en is een negen dagen durende periode van dans en aanbidding. Er wordt een offerdienst gehouden waarbij de negen verschijningsvormen van de vrouw van Shiva, Durga, worden vereerd. Durga is de vernietiger van slecht karma. (Moppe, 2013) Na de offerdienst worden in sommige gezinnen de Durga-cahlisa voorgelezen en de geofferde spijzen uitgedeeld. (Vink, 2014) Door mee te doen met de festiviteiten, zoals het vieren van de nachten door veel lawaai te maken en vrolijke kleding en sieraden te dragen, krijgen de mensen de energie om het kwaad te overwinnen. (Moppe, 2013)

2.6 Dussera (Vijaya Dasami)

3 t/m 12 oktober 2014

Tijdens de Dussera staat de overwinning van het goede (in de vorm van Shri Rama) op het kwaad centraal (de demonenkoning Ravan). Het is het einde van Navatri, wat op de tiende dag gevierd wordt. Tijdens dit tiendaagse festival speelt de opvoering van de Ramayana een belangrijke rol. Tijdens dit toneelstuk worden de belangrijkste gebeurtenissen uit het leven van Ram(a) en de demon Ravan opgevoerd. De voorstelling begint na zonsondergang en gaat door tot diep in de nacht. De gehele voorstelling neemt soms meer dan tien dagen in beslag. Naast het podium zit een groep priesters die een gedeelte van het dichtwerk van Tulsidas voorleest. Tulsidas heeft het verhaal van Ram en Ravan beschreven. De voorstelling speelt zich af op verschillende locaties. Het publiek volgt de acteur te voet of per rijtuig naar de volgende locatie waar het stuk wordt hervat.

http://www.imgion.com/images/01/Evils-Statue.jpg

Voor het begin van Dussera worden er drie meter hoge poppen gemaakt van stro, welke worden gevuld met vuurwerk. Deze poppen stellen Ravan, zijn broer en zijn zoon voor. Op de tiende dag wordt de overwinning gevierd, de Viiavdashami. De poppen worden in brand gestoken als teken van overwinning. (Vink, 2014)

2.7 Divali

23 oktober 2014

http://namasteshanti.files.wordpress.com/2010/11/b85ce92993.jpg

Divali is het feest van de duizend lichtjes. Het feest is gewijd aan Maha Lakshmi, de godin van het licht, voorspoed, geluk, succes, wijsheid en welvaart. Na Divali gaan veel hindoes op bedevaart naar de heilige rivier de Ganges om een religieus bad te nemen. Het gaat tijdens dit feest om de goede dingen die het kwade overwinnnen; het licht wint van het donker, de warmte van de kou etc. Hindoes maken voor Divali hun huis schoon en er wordt een week lang geen vlees gegeten of alcohol gedronken. Zo worden ze ook van binnen gereinigd. Er wordt uitgebreid gebaad en er worden nieuwe kleren aangetrokken. Vervolgens wordt het hele huis verlicht door diya’s, aarden schoteltjes met geklaarde boter als brandstof en een katoenen pitje. De oudere vrouwen van de familie voeren een plechtigheid uit voor de deur van hun huis, waarbij ze bidden tot Lakshmi en haar vragen het huis te bezoeken. Deze lichtjes branden de hele nacht, zodat de godin het huis kan vinden. Door de lichtjes worden de mensen verlicht en krijgt men het gevoel met een schone lei te kunnen beginnen. Tijdens deze dag zoeken families en vrienden elkaar op en wensen elkaar veel geluk. (Vink, 2014)

2.8 Basant Pachami

25 januari 2015

Dit feest luidt de komst van de lente in. Er wordt een begin gemaakt met het opbouwen van de holika, een grote brandstapel die de avond voor het Holi-feest (40 dagen later) wordt aangestoken. Op een centrale plaats in de woonplaats wordt op rituele wijze een Castor-olie plant geplant.

Rondom deze plant worden iedere dag takken, bladeren, hout en ander brandbaar materiaal verzameld (wikipedia.nl).

Deze brandstapel staat symbool voor de heks Holika, die het kwaad in de wereld en met name in de mens voorstelt. In Nederland wordt deze brandstapel pas de dag zelf (Holika Dahan) opgebouwd. Op deze dag worden ook erediensten gehouden ter ere van Saraswati, de echtgenote van Brahma (God als schepper). Zij is de godin van de wijsheid en schone kunsten. (Vink, 2014)

2.9 Holika Dahan

5 maart 2015

Dit is de avond voor Holi, waarbij men de van te voren (tijdens Basant Pachami) opgebouwde Holika verbrandt. Dit symboliseert het kwade. Tijdens de ceremonie loopt iedereen rondom het vuur en roepen verwensingen aan het kwaad. Bovendien worden er rijstkorrels, aarde en stenen in het vuur gegooid om slechte gewoonten en gedachten te verbranden. (Vink, 2014)

2.10 Holi

6 maart 2015

Dit lente-feest is tevens het nieuwjaarsfeest van de hindoes en symboliseert de overwinning van het goede op het kwade: van licht op duisternis, van kennis op onwetendheid, van recht en waarheid op onrecht en onwaarheid. Op de ochtend van Holi komen de mensen bij elkaar op de plek van de verbrande brandstapel. Er wordt een gebed uitgesproken en zegewensen voor geluk en welzijn voor het nieuwe jaar. Vervolgens brengt men bij elkaar met as een stip aan op het voorhoofd (tilak), ten teken dat het kwaad overwonnen is. Na deze plechtigheid wordt er de hele dag gegeten, gedronken en gezongen waarbij men elkaar besprenkeld met geurwater, gekleurde as en allerlei vloeistoffen. Dit symboliseert de in bloei staande natuur en het begin van de lente, het nieuwe jaar. (Vink, 2014)

2.11 Navaratri (eerste periode)

20 t/m 27 maart 2015

Tijdens deze periode begint de vastenperiode die vier maanden duurt; tot de tweede Navaratri in september/oktober. De festiviteiten gedurende Navaratri duren negen dagen en nachten en staan in het teken van de godin Durga, een van de verschijningsvormen van Parvati, de echtgenote van de god Shiva (beleven.org). Tijdens de negen nachten durende devotionele dienst, worden de negen manifestaties van Durga Mata vereerd. Op de eerste dag wordt Durga Mata vereerd in de vorm van Shailputri. In de wereld waarin wij onszelf bevinden is materialisme en succes het middelpunt. Dit zorgt uiteindelijk ook voor faalangst en frustraties. Shailputri zorgt daarom ook voor een tevredenheidsgevoel. (Organisatie voor Hindoe Media, 2012)

2.12 Ramnavmi

27 maart 2015

Ramnavmi is de geboortedag van Rama, de incarnatie van de god Vishnu als mens. Rama wordt door de hindoes als ideale mens en koning gezien; de ideale samenleving wordt ‘Ramraj’ genoemd (Godsrijk). Op deze dag worden er meerdere diensten en ceremonies gehouden ter ere van Rama. Hierbij worden verschillende delen uit de Ramayana van Tulsidas gelezen en gezongen. (Vink, 2014)

2.13 Hanuman Jayanti

3 april 2015

Dit is de viering van de geboortedag van de apengod Hanuman. Hij was de trouwe volgeling en helper van Rama uit de Ramayana. Hanuman wordt gezien als beschermer tegen en verdrijver van kwade geesten en demonen. Tijdens verscheidene diensten wordt er voorgelezen uit de Hanuman-chalisa (een loflied) en wordt een jhandi geplant ( een vlag aan een bamboestok). (Vink, 2014)

2.14 Nag Pantsjami (I) en Nag Pantsjami (II):

4 augustus 2015 & 19 augustus 2015

Nag Pantsjami wordt twee keer achter elkaar gevierd: op de vijfde dag van de donkere helft van de maand Sravana en de vijfde dag van de lichtere helft van de maand Sravana. Het is een slangenfestival ter ere van de slangengoden. Er wordt tijdens deze dagen een hulde gebracht aan alle dieren. Alle dieren worden gezien als kralen aan hetzelfde kosmische snoer; ze zijn niet alleen afhankelijk van elkaars bestaan, maar maken elkaars bestaan ook mogelijk. Er wordt op deze dagen gebeden voor slangen en ze worden gevoed met melk. (Vink, 2014)

Katholieke Akte 2014 PLT2

maandag 7 juli 2014

Docentenhandleiding Hindoeïsme

Feestkalender Hindoeïsme

1. Inleiding

2. Doelgroep, doelstelling, kerndoelen

Gebruik docentenhandleiding

Lessen feestkalender hindoeïsme

Bijlagen

Inhoudelijk literatuuronderzoek Feesten

2.1 Raksha Bandhan

2.2 Krishna Janamashtmi:

2.3 Ganesh Chaturthi (Geboortedag Ganesha)

2.4 Pitra Paksj

2.5 Navaratri (tweede periode)

2.6 Dussera (Vijaya Dasami)

2.7 Divali

2.8 Basant Pachami

2.9 Holika Dahan

2.10 Holi

2.11 Navaratri (eerste periode)

2.12 Ramnavmi

2.13 Hanuman Jayanti

2.14 Nag Pantsjami (I) en Nag Pantsjami (II):

Geen opmerkingen:

Een reactie posten